Για την παγκόσμια ημέρα του εκπαιδευτικού
«ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ»
«ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ»
(χρονογράφημα του Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ , εφ. "ΤΟ ΒΗΜΑ" , Δεκέμβριος 1962
Οι εφημερίδες έχουν ιστορήσει το τέλος του Δασκάλου . Βροχή στο χωριό . Στάζουν τα κεραμίδια του σχολείου . Νερά στα κεφάλια των παιδιών . Ποιος θα τα προστατεύση ; Ο Δάσκαλος ανεβαίνει στη στέγη . Οκτώ μέτρα το ύψος. Στραβοπατά και βρίσκεται στο κενό . Λακωνικά έδωσε τη συνέχεια η ειδησεογραφία :
«Εξέπνευσε μετ’ ολίγον εν μέσω των παιδιών του χωρίου Σίταινα Κυνουρίας , τα οποία εδίδασκεν» .
Βασίλειος Μπουρνάκης τ’ όνομά του , ετών 32 , έγγαμος και πατέρας δύο παιδιών. Χρειάστηκε ο θάνατος για να τον προσέξουμε . Πολλές φορές που ο θάνατος φέρνει στην επιφάνεια τους αφανείς . Χωρίς το δραματικό του τέλος , στην αφάνεια θα ’μενε ο Μπουρνάκης
Οι εφημερίδες έχουν ιστορήσει το τέλος του Δασκάλου . Βροχή στο χωριό . Στάζουν τα κεραμίδια του σχολείου . Νερά στα κεφάλια των παιδιών . Ποιος θα τα προστατεύση ; Ο Δάσκαλος ανεβαίνει στη στέγη . Οκτώ μέτρα το ύψος. Στραβοπατά και βρίσκεται στο κενό . Λακωνικά έδωσε τη συνέχεια η ειδησεογραφία :
«Εξέπνευσε μετ’ ολίγον εν μέσω των παιδιών του χωρίου Σίταινα Κυνουρίας , τα οποία εδίδασκεν» .
Βασίλειος Μπουρνάκης τ’ όνομά του , ετών 32 , έγγαμος και πατέρας δύο παιδιών. Χρειάστηκε ο θάνατος για να τον προσέξουμε . Πολλές φορές που ο θάνατος φέρνει στην επιφάνεια τους αφανείς . Χωρίς το δραματικό του τέλος , στην αφάνεια θα ’μενε ο Μπουρνάκης
Πόσοι όμως Μπουρνάκηδες στην Παιδεία … Δεν πέφτουν όλοι από τα κεραμίδια . Πολλοί όμως οι άγνωστοι στρατιώτες της Παιδείας , που με διάθεση ηρωική διασχίζουν την οδό του μόχθου . Το δρομολόγιο του δασκάλου της υπαίθρου μας δίνει ένας από τους πολεμιστές των πρόσω . Δάσκαλος του συνοικισμού Υψηλού-Ηλείας . Ιωάννης Καρολόγος τ’ όνομά του . Ένας Δάσκαλος για έξη τάξεις του Δημοτικού . Από τα χαριτωμένα κι έξυπνα κι αυτό παιδαγωγικά μας συστήματα .
Δουλειά από το πρωί ως τα μεσάνυχτα . Γιατί , δεν είναι μόνο το μάθημα , είναι και τα εξωσχολικά : Καθοδηγητής , εμπνευστής , στυλοβάτης , πρωτοπόρος ο Δάσκαλος . Ακόμα και χορηγός . Τι θέλετε να κάνη ; Σπασμένο το τζάμι και το ταμείο κενό . Ν’ αφήσει ελεύθερη την είσοδο στους ανέμους και το χιόνι ;
«… ο Δάσκαλος με το φτωχό του βαλάντιο θα περάσει το τζάμι , θ’ αγοράση τα βιβλία και τα τετράδια για τα φτωχά παιδιά …»
Τι να πρωτοθυμηθή ; Του χρειάζονται πολλές σελίδες για ν’ απαριθμήση τις ανάγκες του σχολείου , που αντιμετωπίζει ο Δάσκαλος .
«… δεν τα κλαίμε . Χαλάλι . Όταν βλέπω τη χαρούμενη έκφραση των παιδιών , όταν βλέπω τα μάτια τους να λάμπουν από ανακούφιση , δοκιμάζω τη μεγαλύτερη ευτυχία» .
Θέλετε τώρα ν΄ ακούσετε και τις έξω από το σχολείο απασχολήσεις του ; Μετράτε . Με την ιδιότητα του προέδρου της Κοινοτικής αναπτύξεως του χωριού εργάζεται για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων , για τους τοπικούς δρόμους , για τη διοχέτευση των νερών , για την τοποθέτηση τηλεφώνου . Γραμματέας της επιτροπής απορίας . Επικεφαλής των κατοίκων τους παροτρύνει σε προσωπική εργασία . Πρώτος στην κίνηση για ανέγερση ηρώου . Από δω δάσκαλε , από κει δάσκαλε . Βγάζε λόγους δάσκαλε , κάνε εράνους δάσκαλε , συμβίβασε τους χωρικούς που αρπάχτηκαν , μοίρασε τα δέματα που προορίζονται για τους απόρους .
Ύστερα δε από μια τέτοια κοπιώδη μέρα ,
«το βράδυ μελέτη και προπαρασκευή για το μάθημα της επομένης , αλληλογραφία με τις προϊστάμενες αρχές , διόρθωση των τετραδίων των παιδιών».
Δεν παραπονιέται για την κούραση ο Δάσκαλος του χωριού .
«Σβήνεται το παράπονο κάθε φορά που μπαίνω στην τάξη και βλέπω από την Α΄ έως τη ΣΤ΄ τόσα ζευγάρια μάτια να με κυττούν ζητώντας το «μάννα» για να ικανοποιήσουν την ψυχική και πνευματική ανησυχία» .
Χωρίς παράπονα , δεν έχει άλλο αίτημα παρά να τον προσέχουν οι υπηρεσίες όταν προσφεύγει σ’ αυτές και ζητεί συμπαράσταση για τις ανάγκες του σχολείου .
Γνώριμο το θέμα στη στήλη . Και παθητικό . Κουράζει τον αναγνώστη η επανάληψη . Αλλά και υποχρέωση να προβάλλουμε με κάθε αφορμή αυτούς , που όσο κι αν είναι απωθημένοι στο περιθώριο της ζωής , δεν παύουν να κρατούν στα χέρια τη ζωή την ίδια .
Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ , Εφημερίς "ΤΟ ΒΗΜΑ" , Δεκέμβριος 1962
Δουλειά από το πρωί ως τα μεσάνυχτα . Γιατί , δεν είναι μόνο το μάθημα , είναι και τα εξωσχολικά : Καθοδηγητής , εμπνευστής , στυλοβάτης , πρωτοπόρος ο Δάσκαλος . Ακόμα και χορηγός . Τι θέλετε να κάνη ; Σπασμένο το τζάμι και το ταμείο κενό . Ν’ αφήσει ελεύθερη την είσοδο στους ανέμους και το χιόνι ;
«… ο Δάσκαλος με το φτωχό του βαλάντιο θα περάσει το τζάμι , θ’ αγοράση τα βιβλία και τα τετράδια για τα φτωχά παιδιά …»
Τι να πρωτοθυμηθή ; Του χρειάζονται πολλές σελίδες για ν’ απαριθμήση τις ανάγκες του σχολείου , που αντιμετωπίζει ο Δάσκαλος .
«… δεν τα κλαίμε . Χαλάλι . Όταν βλέπω τη χαρούμενη έκφραση των παιδιών , όταν βλέπω τα μάτια τους να λάμπουν από ανακούφιση , δοκιμάζω τη μεγαλύτερη ευτυχία» .
Θέλετε τώρα ν΄ ακούσετε και τις έξω από το σχολείο απασχολήσεις του ; Μετράτε . Με την ιδιότητα του προέδρου της Κοινοτικής αναπτύξεως του χωριού εργάζεται για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων , για τους τοπικούς δρόμους , για τη διοχέτευση των νερών , για την τοποθέτηση τηλεφώνου . Γραμματέας της επιτροπής απορίας . Επικεφαλής των κατοίκων τους παροτρύνει σε προσωπική εργασία . Πρώτος στην κίνηση για ανέγερση ηρώου . Από δω δάσκαλε , από κει δάσκαλε . Βγάζε λόγους δάσκαλε , κάνε εράνους δάσκαλε , συμβίβασε τους χωρικούς που αρπάχτηκαν , μοίρασε τα δέματα που προορίζονται για τους απόρους .
Ύστερα δε από μια τέτοια κοπιώδη μέρα ,
«το βράδυ μελέτη και προπαρασκευή για το μάθημα της επομένης , αλληλογραφία με τις προϊστάμενες αρχές , διόρθωση των τετραδίων των παιδιών».
Δεν παραπονιέται για την κούραση ο Δάσκαλος του χωριού .
«Σβήνεται το παράπονο κάθε φορά που μπαίνω στην τάξη και βλέπω από την Α΄ έως τη ΣΤ΄ τόσα ζευγάρια μάτια να με κυττούν ζητώντας το «μάννα» για να ικανοποιήσουν την ψυχική και πνευματική ανησυχία» .
Χωρίς παράπονα , δεν έχει άλλο αίτημα παρά να τον προσέχουν οι υπηρεσίες όταν προσφεύγει σ’ αυτές και ζητεί συμπαράσταση για τις ανάγκες του σχολείου .
Γνώριμο το θέμα στη στήλη . Και παθητικό . Κουράζει τον αναγνώστη η επανάληψη . Αλλά και υποχρέωση να προβάλλουμε με κάθε αφορμή αυτούς , που όσο κι αν είναι απωθημένοι στο περιθώριο της ζωής , δεν παύουν να κρατούν στα χέρια τη ζωή την ίδια .
Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ , Εφημερίς "ΤΟ ΒΗΜΑ" , Δεκέμβριος 1962
ΥΓ : Στις 5 Δεκεμβρίου 1962 , ο Δάσκαλος του 1/θεσίου Δημοτικού Σχολείου Σίταινας , Κυνουρίας Αρκαδίας , Βασίλης Μπουρνάκης , ανέβηκε (μέσα στη βροχή ) στη στέγη του σχολείου του , μετά το σχόλασμα , για να διορθώσει τα κεραμίδια που έσταζαν , αφού οι προϊστάμενες αρχές είχαν αδιαφορήσει στα έγγραφα αιτήματά του . Επισκευάζοντας τη στέγη γλίστρησε ο Δάσκαλος , έπεσε στο έδαφος και σκοτώθηκε . Με αφορμή αυτό το τραγικό , αλλά και μεγαλειώδες ως προς το μήνυμά του , περιστατικό , ο κορυφαίος δημοσιογράφος , συγγραφέας και χρονογράφος Παύλος Παλαιολόγος (1895-1984) έγραψε , λίγες μέρες μετά , στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» , το παραπάνω χρονογράφημα που αποτελεί έναν διαχρονικό ύμνο στον «Άγνωστο Δάσκαλο» , αυτόν που κράτησε όρθια την εκπαίδευση της υπαίθρου στα «πέτρινα χρόνια» , προσφέροντας , συνάμα , πολύτιμο έργο στις ξεχασμένες τοπικές κοινωνίες των χωριών όπου εργάστηκε . ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ
