25 Ιανουαρίου 2009

Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ
Πρωτιές στο διάστημα
O πρώτος δορυφόροςO Sputnik 1 εκτοξεύτηκε στις 4 Oκτωβρίου 1957 από την Σοβιετική Eνωση.
O πρώτος σκύλοςH Leica ταξίδεψε μέσα στον σοβιετικό δορυφόρο Sputnik 2, στις 3 Nοεμβρίου 1957.
O πρώτος αμερικανικός δορυφόροςO Explorer 1 εκτοξεύτηκε στις 31 Iανουαρίου 1958.
O πρώτος σοβιετικός δορυφόροςΟ Luna 1 τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη στις 2 Iανουαρίου 1959.
O πρώτος Aμερικανός σε τροχιάO Tζον Γκλεν ήταν ο πρώτος που ταξίδεψε γύρω από τη Γη επί τρεις ημέρες.
H πρώτη γυναίκαH Bαλεντίνα Tερέσκοβα (EΣΣΔ) ταξίδεψε στο Διάστημα στις 16 Iουνίου του 1963.
H πρώτη βόλτα στο ΔιάστημαO Aλεξέι Λεόνοβ (EΣΣΔ) ήταν ο πρώτος που βγήκε από το διαστημόπλοιο και περπάτησε στο διάστημα στις 18 Mαρτίου 1965.
O πρώτος άνθρωπος στο φεγγάριO Nιλ Aρμστρονγκ (HΠA) ήταν ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στη Σελήνη με την αποστολή τού Apollo 11 στις 20 Iουλίου 1969.
O γηραιότερος άνθρωπος στο ΔιάστημαO Tζον Γκλεν (HΠA) σε ηλικία 77 ετών, στις 29 Oκτωβρίου 1998, σε πτήση του διαστημοπλοίου Discovery.

κλικ εδώ για να δείτε καλύτερα όσα περιλαμβάνονται σε μια παρουσίαση για τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και τις σχετικές πληροφορίες γι αυτούς.








12 Ιανουαρίου 2009

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣ
Λύρα. Ανθολογία της νεωτέρας ελληνικής ποιήσεως, υπό Ιωάννου Πολέμη,

Εν Αθήναις, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία 1910, σελ. 328.
Η ανθολογία Λύρα. Ανθολογία της νεωτέρας ελληνικής ποιήσεως, υπό Ιωάννου Πολέμη, Εν Αθήναις, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία 1910, ανατυπώθηκε το 1919, με ασήμαντες διαφορές από την πρώτη έκδοση.[1] Ίσως η επανέκδοσή της μπορεί να θεωρηθεί δείκτης της αναγνωστικής απήχησης που είχε η ανθολογία.

Τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία της ανθολογίας
Ο Ιωάννης Πολέμης (1862-1924), θεωρούμενος σήμερα ελάσσων ποιητής της γενιάς του 1880, ήταν, το 1910, στην ηλικία των 48 ετών, ένας από τους καταξιωμένους και ιδιαίτερα αγαπητούς στο αναγνωστικό κοινό της εποχής ποιητές. Μέχρι τότε είχε δημοσιεύσει τις 6 από τις συνολικά 9 ποιητικές συλλογές του (Ποιήματα, 1883· Χειμώνανθοι, 1888· Αλάβαστρα, 1900· Κειμήλια, 1904· Εξωτικά, 1905· Το παληό βιολί, 1909), ένα βιβλίο με ποιήματα για παιδιά (Τα πρώτα βήματα, 1904) και 2 θεατρικά έργα (Ο τραγουδιστής, 1893 και Ο βασιλιάς Ανήλιαγος, 1910).[6] Στο συνταγμένο από τον ίδιο βιογραφικό σημείωμά του στην ανθολογία διαβάζουμε επίσης ότι «συνέθεσε […] τα εξής δράματα: Το Όνειρον, το Εικόνισμα, Στην άκρη του κρεμνού, το Στοίχημα, το Μαγεμένο ποτήρι, Του βίγκας, Ο Πτωχοπρόδρομος» (σ. 258). Συνεπώς η ανθολογία του μπορεί να συνδεθεί με την πρόθεση ενός αναγνωρισμένου ποιητή να επικοινωνήσει με το ευρύ κοινό, συστήνοντάς του τον κανόνα της παλαιότερης και σύγχρονης ελληνικής ποίησης.
Στις 328 σελίδες της ανθολογίας του ο Πολέμης κατατάσσει τους 69 συνολικά ανθολογημένους ποιητές σύμφωνα με τη χρονολογική τους σειρά, επειδή με τον τρόπο αυτό, όπως εξηγεί στο σύντομο και άτιτλο προλογικό σημείωμά του, «ηθελήσαμεν […] να υποδείξωμεν την εξέλιξιν και τας διαφόρους φάσεις της νεωτέρας Ελληνικής ποιήσεως κατά τε την μορφήν του στίχου ως και κατά την μορφήν της φράσεως» (σ. 6). Όπως η, κατά 12 χρόνια μεταγενέστερη, ανθολογία Οι νέοι του Τέλλου Άγρα (1922), έτσι και η ανθολογία του Πολέμη μπορεί να χαρακτηριστεί μια λόγια ανθολογία. Συγκεκριμένα, επιχειρώντας μια γενική σύγκριση ανάμεσα στην ανθολογία του Πολέμη και τις ανθολογίες του 19ου αιώνα αλλά και τις λίγο-πολύ σύγχρονές της ανθολογίες, δηλαδή τις ανθολογίες των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, είναι εύκολο να οδηγηθούμε στη διαπίστωση ότι η ανθολογία του Πολέμη αποτελεί λόγια ανθολογία. Αυτό καταδεικνύεται από γνωρίσματά της όπως το προλογικό σημείωμα του ανθολόγου (αν και άτιτλο και σχετικά μικρής έκτασης), η χρονολογική κατάταξη των ποιητών (και όχι η κατάταξη των ποιημάτων σε θεματικές κατηγορίες), τα συνταγμένα από τον επιμελητή εργοβιογραφικά σημειώματα και οι φωτογραφίες των περισσότερων ποιητών. Μάλιστα το σημείωμα του Πολέμη στο τέλος της ανθολογίας, «Μη δυνηθέντες, παρ' όλας τας προσπαθείας μας, να εύρωμεν τας εικόνας μερικών εκ των ποιητών τών εν τη ανθολογία περιληφθέντων, ηναγκάσθημεν να παραλείψωμεν αυτάς» (σ. 323), φανερώνει τη συστηματική μέριμνά του να πλουτίσει την ανθολογία με στοιχεία πραγματολογικής τεκμηρίωσης, τα οποία μαρτυρούν τον προσωπικό και έντεχνο χαρακτήρα της ανθολογημένης ποίησης. Συνολικά, η λόγια ταυτότητα της ανθολογίας του Πολέμη δείχνει τη γενικότερη ροπή, η οποία χαρακτηρίζει την ποίηση των αρχών του 20ού αιώνα, προς ένα, κατά κύριο λόγο ειδικό, λόγιο κοινό. Αυτή η ροπή θα ενισχύεται ολοένα και περισσότερο στα επόμενα χρόνια.
Με τη χρονολογική κατάταξη των ποιητών ο Πολέμης ακολουθεί το ιστορικό ανάπτυγμα της ελληνικής ποίησης σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο του ενός αιώνα, από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι την εποχή του. Προκειμένου να φανούν οι προτιμήσεις του Πολέμη σε ό,τι σήμερα ονομάζουμε νεότερη ποιητική παράδοση, είναι σκόπιμο να χωρίσουμε τους ανθολογημένους ποιητές σε ομάδες, ακολουθώντας την, λίγο-πολύ ισχύουσα έως σήμερα, ιστορικογραμματολογική κατάταξη της ποίησης από το τέλος του 18ου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Με αυτό το σκεπτικό, στην ανθολογία του Πολέμη μπορούμε να διακρίνουμε τις εξής ομάδες: α) οι πρόδρομοι, β) οι Επτανήσιοι ποιητές του 19ου αιώνα (Επτανησιακή Σχολή), γ) οι Αθηναίοι ποιητές του 19ου αιώνα (Πρώτη ή παλαιά αθηναϊκή σχολή), δ) οι ποιητές της γενιάς του 1880, αλλά και άμεσοι επίγονοί της. Για την κάθε ομάδα ποιητών καταγράφονται ο αριθμός των ποιητών, ο αριθμός των ανθολογημένων ποιημάτων και ο αριθμός των σελίδων που αυτά καταλαμβάνουν. Για τον κάθε ποιητή καταγράφεται ο αριθμός των ανθολογημένων ποιημάτων του. Σε κάθε ομάδα οι ποιητές κατατάχθηκαν σύμφωνα με τη χρονολογία γέννησής τους.

3 Ιανουαρίου 2009

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο και Αγιος των γραμμάτων μας χαρακτηριζόμενος, γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου του 1851. Τέσσερις αδελφές κι ένας αδελφός θα είναι η μόνη περιουσία που θα κληρονομήσει από την φτωχή οικογένειά του. Με την αγωνία της Παιδείας ο ίδιος, αν και χωρίς τα μέσα να προχωρήσει, με δυσκολία θα τελειώσει το σχολείο, κι αμέσως μετά, το 1872, θα φύγει για το Αγιον Ορος μαζί με τον φίλο του Νικόλαο Διανέλο, αργότερα μοναχό Νήφωνα. Ο Παπαδιαμάντης μετά λίγους μήνες θα επιστρέψει στον κόσμο: δεν θεώρησε τον εαυτό του άξιο για το Σχήμα. Με την επιστροφή του, εγγράφεται στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία ποτέ δεν θα αποφοιτήσει. Βγάζει τα προς το ζην του πενιχρού υλικά βίου του προγυμνάζοντας μαθητές. Μόνος του θα μάθει αγγλικά και γαλλικά στα πρώτα χρόνια των σπουδών του. Φίλος και σύντροφός του σ' αυτά τα χρόνια ο λογοτέχνης εξάδελφός του Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, αργότερα μοναχός. Ο Μωραϊτίδης θα τον φέρει σε επαφή με λογοτεχνικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους της εποχής, κι ο Παπαδιαμάντης θ' αρχίσει να βλέπει τα έργα του να δημοσιεύονται στον ''Ραμπαγά'', στον ''Νεολόγο'' της Κωνσταντινούπολης, στο ''Μη Χάνεσαι'' και στις εφημερίδες ''Εφημερίς'' και ''Ακρόπολις''. Γρήγορα οι συνεργασίες του με περιοδικά και εφημερίδες θα αυξηθούν, αλλά, βιοποριστικό του επάγγελμα θα γίνει η δημοσιογραφία κι οι μεταφράσεις. Οι προοπτικές φαίνονται μεγάλες για μια επιτυχή δημοσιογραφική και λογοτεχνική πορεία στην Πρωτεύουσα, όμως αυτό δεν συγκινεί τον ''κοσμοκαλόγερο'', τον μοναχικό και ταπεινό Παπαδιαμάντη. Οι μόνες ώρες που φαίνεται να χαίρεται στην Αθήνα είναι εκείνες που περνάει με τους απλούς καθημερινούς λαϊκούς ανθρώπους, κι εκείνες που ψάλλει στον Αγιο Ελισσαίο στο Μοναστηράκι. Δεξιός ψάλτης ο Παπαδιαμάντης, αριστερός ο Μωραϊτίδης, κι ιερέας ο προσφάτως αγιοποιηθείς Αγ. Νικόλαος Πλανάς, ο βιώσας την Ταπείνωση. Πέρα από την δυσκολία του να προσαρμοστεί στην πρωτεύουσα, παθαίνει και ρευματισμούς στα χέρια , με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίσει τη δημοσιογραφική του εργασία. Χωρίς κανέναν οικονομικό πόρο θα επιστρέψει στη Σκιάθο όπου, άρρωστος, θα αφεθεί για λίγο στις φροντίδες των αδελφών του. Θα προειδεί τον θάνατό του, και την δυσκαταποσία των τελευταίων ωρών του, και θα ζητήσει να τον κοινωνήσει ο ιερέας της ενορίας του δύο μέρες πριν. Κοιμήθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 1911.

2. ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ
Το έργο του Παπαδιαμάντη μόλις πρόσφατα συγκεντρώθηκε ολόκληρο , χάρη στο μεράκι, την αγάπη και την κοπιώδη προσπάθεια του γνωστού Παπαδιαμαντιστή μας Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλου, και του φιλολόγου Κου Μαυρόπουλου, ο οποίος ίδρυσε, μάλιστα, εκδοτικό Οίκο, τον Δόμο, ακριβώς για να φιλοξενήσει αυτή την προσπάθεια. Η συγκέντρωση του, διασκορπισμένου σε εφημερίδες και περιοδικά, έργου του, κράτησε χρόνια, όμως τα Απαντα του Παπαδιαμάντη είναι πιά μια πραγματικότητα, κι οι εκδόσεις Δόμος μπορούν να υπερηφανεύονται για τη σημαντικότατη αυτή κορωνίδα των . Παρ' όλη όμως την - μέχρι πρόσφατα - έλλειψη καταγραφής του έργου του, μυθιστορήματα και διηγήματα του Παπαδιαμάντη αποτελούσαν κι αποτελούν εκ των ουκ άνευ της παιδείας των Ελληνοπαίδων. Τα Χριστουγεννιάτικα διηγήματά του, ο Αμερικάνος,το Στο Χριστό στο Κάστρο,τα Πασχαλινά, ο Λαμπριάτικος ψάλτης, το Χωρίς στεφάνι, τα καταπληκτικά ψυχογραφικά μυθιστορήματά του σαν την Φόνισσα και τη Γυφτοπούλα, παρά την ιδιότυπη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο μέγας ταπεινός δημιουργός τους, έχουν προσφέρει αφειδώλευτα γεύση Ελλάδας σε όλους όσους στάθηκαν αρκετά τυχεροί ώστε να τον ''συναντήσουν'' στο δρόμο τους.